روز ۲۲ مرداد ماه روز ملی تشکل ها و مشارکت اجتماعی بــود. از خداونــد بــزرگ بــرای همــه فعــالان اجتماعی و مشارکت کنندگان و ارائه دهندگان خدمات اجتماعی امید موفقیت و توفیق خدمتگزاری به جامعه را دارم با وجود اظهار نظرهای صریح برخی از متولیان موسســه های مردم نهاد در دولت
که خیریه ها را یار و یاور دولت ها در ارائه خدمات حمایتی به اقشار آسیب پذیر در جامعه میدانند و وجود خیریه ها را برای کشور مفید دانسته و حمایت و تسهیل ارائه خدمات آنان را در مسیر گشایش مشکلات معیشتی مردم ضروری میدانند و معتقد بر آسان سازی و کاهــش چالش هــای ارتباطاتــی و تعامــلات بــا تشــکل های مــردم نهــاد در موضوعاتی مثل تاسیس، اخذ مجوز فعالیت، برگزاری مجامع قانونی و ثبت آسان و سریع فرایندها و تغییرات هیات مدیره ها و بازرسان هستند و اعمال معافیت های مالیاتی این موسسه ها را ضروری و به مصلحت کشور میدانند. همچنان چالش های مذکور پا برجا هستند و وقت بســیار زیادی از متولیان در دولت و دســت اندرکاران این تشــکل ها برای حل وفصل این نوع مسائل صرف میشود و بعضا منجر به دلسردی مدیران خیریه ها میشود و از انرژی مثبت آنان میکاهد در حالی که مدیران این موسسه ها برای رضای خداوند و انجام یک تکلیف انســانی و اجتماعی دســت بــه اقدام میزننــد و به دنبال دســتاوردهای دیگر نیســتند. این وضعیت در شــرایطی بر روابط فی مابین حاکم اســت که به راحتی و با یک تعامل دوســویه و گفت وشــنود بیشتر این موارد قابل حل وفصل است. یکی از دلایل وجود تعداد زیاد موسسه خدمات اجتماعی در کشــورهای توســعه یافته تســهیل روابــط فی مابیــن نهادهای حکومتی و تشکل های اجتماعی و آسانگیری و حذف برخی ضوابط غیرضرور در فرایندهای همکاری های مشــترک است. همه ســاله در فصل تابستان و آغاز زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی موضوع معافیت های مالیاتی تشکل های مردم نهاد به عنوان یک مشکل فراوری خیریه ها قرار میگیرد و چانه زنی بر سر معافیت مالیاتی خیریه ها آغاز میشود و چند ماه ادامه پیدا میکند در حالی که بر اساس بند »ط« ماده سی ونه قانون مالیات های مستقیم موسسه های خیریه ای که دارای مجوز قانونی بوده، کلمه خیریه در عنوانشان ذکر شده و در اساسنامه شان ذکر شده که موسسان و بســتگان درجه اول ودوم آنها از معامله با خیریه خودداری میکنند، در صورت انحلال اموالشان به بهزیستی یا خیریه دیگری واگذار میشود و دارای ناظر مالیاتی هستند و عملکرد مالیشان در دفاتر قانونی ثبــت میشــود از پرداخت مالیات معاف هســتند. ملاحظه میشود که به راحتی همه این موارد وبرخی نکات ضروری دیگر را میتوان در یک شیوه نامه مالیاتی خیریه ها درج و چاپ کرد و به همه خیریه ها و ادارات مالیاتی اعلام کرد والسلام، دیگر نیاز به هیچ کشمکشی نیست و همه راحت میشوند. سایر موضوعات و چالش های خیریه ها هم که به نوعی مانع توسعه امر خیر و نیکوکاری و دیگر دوستی هستند به همین شکل قابل حل و فصل اســت. امیدواریم دولت چهاردهم در حال تشــکیل و وزیــران و متولیانی که انتخاب میشوند به این موضوع مهم بیندیشند که اداره صحیح امور کشور با تعامل و همفکری و تشکیل جلسات مشاور و تبادل نظر با نهادهای غیردولتی و اجتماعی میسر و نتیجه بخش است. پیشنهاد میکنیم برای یکبار هم که شده به این موضوع فکر کنند، برای مدیریت موسسه های مردم نهاد چرا چند دستگاه حکومتی باید دخالت داشته باشند که با هم تفاوت نظر دارند و جمع کثیری درگیر این مسئولیت شوند و بودجه های فراوان صرف امری شود که قابل واگذاری به یک تشکیلات واحد است؟.
که خیریه ها را یار و یاور دولت ها در ارائه خدمات حمایتی به اقشار آسیب پذیر در جامعه میدانند و وجود خیریه ها را برای کشور مفید دانسته و حمایت و تسهیل ارائه خدمات آنان را در مسیر گشایش مشکلات معیشتی مردم ضروری میدانند و معتقد بر آسان سازی و کاهــش چالش هــای ارتباطاتــی و تعامــلات بــا تشــکل های مــردم نهــاد در موضوعاتی مثل تاسیس، اخذ مجوز فعالیت، برگزاری مجامع قانونی و ثبت آسان و سریع فرایندها و تغییرات هیات مدیره ها و بازرسان هستند و اعمال معافیت های مالیاتی این موسسه ها را ضروری و به مصلحت کشور میدانند. همچنان چالش های مذکور پا برجا هستند و وقت بســیار زیادی از متولیان در دولت و دســت اندرکاران این تشــکل ها برای حل وفصل این نوع مسائل صرف میشود و بعضا منجر به دلسردی مدیران خیریه ها میشود و از انرژی مثبت آنان میکاهد در حالی که مدیران این موسسه ها برای رضای خداوند و انجام یک تکلیف انســانی و اجتماعی دســت بــه اقدام میزننــد و به دنبال دســتاوردهای دیگر نیســتند. این وضعیت در شــرایطی بر روابط فی مابین حاکم اســت که به راحتی و با یک تعامل دوســویه و گفت وشــنود بیشتر این موارد قابل حل وفصل است. یکی از دلایل وجود تعداد زیاد موسسه خدمات اجتماعی در کشــورهای توســعه یافته تســهیل روابــط فی مابیــن نهادهای حکومتی و تشکل های اجتماعی و آسانگیری و حذف برخی ضوابط غیرضرور در فرایندهای همکاری های مشــترک است. همه ســاله در فصل تابستان و آغاز زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی موضوع معافیت های مالیاتی تشکل های مردم نهاد به عنوان یک مشکل فراوری خیریه ها قرار میگیرد و چانه زنی بر سر معافیت مالیاتی خیریه ها آغاز میشود و چند ماه ادامه پیدا میکند در حالی که بر اساس بند »ط« ماده سی ونه قانون مالیات های مستقیم موسسه های خیریه ای که دارای مجوز قانونی بوده، کلمه خیریه در عنوانشان ذکر شده و در اساسنامه شان ذکر شده که موسسان و بســتگان درجه اول ودوم آنها از معامله با خیریه خودداری میکنند، در صورت انحلال اموالشان به بهزیستی یا خیریه دیگری واگذار میشود و دارای ناظر مالیاتی هستند و عملکرد مالیشان در دفاتر قانونی ثبــت میشــود از پرداخت مالیات معاف هســتند. ملاحظه میشود که به راحتی همه این موارد وبرخی نکات ضروری دیگر را میتوان در یک شیوه نامه مالیاتی خیریه ها درج و چاپ کرد و به همه خیریه ها و ادارات مالیاتی اعلام کرد والسلام، دیگر نیاز به هیچ کشمکشی نیست و همه راحت میشوند. سایر موضوعات و چالش های خیریه ها هم که به نوعی مانع توسعه امر خیر و نیکوکاری و دیگر دوستی هستند به همین شکل قابل حل و فصل اســت. امیدواریم دولت چهاردهم در حال تشــکیل و وزیــران و متولیانی که انتخاب میشوند به این موضوع مهم بیندیشند که اداره صحیح امور کشور با تعامل و همفکری و تشکیل جلسات مشاور و تبادل نظر با نهادهای غیردولتی و اجتماعی میسر و نتیجه بخش است. پیشنهاد میکنیم برای یکبار هم که شده به این موضوع فکر کنند، برای مدیریت موسسه های مردم نهاد چرا چند دستگاه حکومتی باید دخالت داشته باشند که با هم تفاوت نظر دارند و جمع کثیری درگیر این مسئولیت شوند و بودجه های فراوان صرف امری شود که قابل واگذاری به یک تشکیلات واحد است؟.
نبی اله عشقی ثانی